مشاور مدیریت
آشنایی شغل مشاور مدیریت
مشاور مدیریت اغلب راه های بهبود کارایی سازمان را بررسی کرده و بهترین گزینه و راه حل را به مدیران ارشد پیشنهاد می کند. او به مدیران در حوزه های مختلف از جمله : چگونگی سود آورتر کردن سازمان شان از طریق کاهش هزینه ها و افزایش درآمدها، تدوین استراتژی توسعه محصولات جدید و یا روش جذب، ارتقاء و آموزش نیروی انسانی مشاوره می دهد.
اگرچه برخی از مشاوران مدیریت در سازمانهایی که مشاوره می دهند به صورت رسمی کار می کنند، ولی اکثر آنها به صورت قراردادی و همزمان با چندین شرکت یا سازمان در ارتباط می باشند. همچنین یک مشاور مدیریت معمولا از سطح تحصیلات بالایی (در حد دکتری) برخوردار بوده و در حوزه تخصصی خود علم و دانش بالایی دارد.
بعضی از پروژه ها نیاز به گروهی از مشاوران دارند که هر کدام در یک زمینه ای متخصص هستند. به عنوان مثال در انجام یک پروژه پل سازی در یک کلان شهر، مدیر پروژه غالبا از مشاورانی در زمینه حمل و نقل، فرهنگی، برنامه ریزی شهری و عمرانی به صورت همزمان و در مراحل مختلف پروژه بهره می گیرد تا در اجرای پروژه تمامی ابعاد و تاثیرات انجام آن بررسی و برای آن برنامه ریزی لازم صورت پذیرد.
در برخی دیگر از پروژه ها، مشاوران به طور مستقل با مدیران سازمان مشتری، کار می کنند. برخی از مشاوران مدیریت اغلب در زمینه های خاصی مانند مدیریت موجودی و یا سازماندهی مجدد ساختارهای سازمان برای حذف مشاغل غیر ضروری، تخصص دارند. گاهی سازمانها مشاورانی را برای توسعه استراتژی هایی برای ورود و ماندن در رقابت در بازارهای داخلی و یا بین المللی به کار می گیرند.
سازمانها معمولا به دنبال مشاورانی متخصص برای کار مورد نیاز خود هستند. به همین جهت مشاوران یا شرکت های مشاوره ای باید با ارائه پیشنهادی با تعیین ضرب الاجل و توضیح درباره چگونگی انجام آن کار توسط آنها، اینکه چه کسی آن کار را انجام خواهد داد، چرا آنها بهترین مشاوران برای انجام آن کار هستند، چه برنامه ریزی ای خواهند داشت و چه مقدار هزینه برای انجام آن پیشنهاد مورد نیاز خواهد بود، برای جلب نظر مشتری و گرفتن آن کار اقدام کنند. سازمان مشتری هم پیشنهادات ارسالی را بررسی و بهترین را از هرجهت انتخاب می کند.
یک مشاور مدیریت معمولا وقت خود را بین مشتریان مختلف تقسیم می کند. چون او باید وقت زیادی را با مشتریانش بگذراند، بیشتر اوقات در خارج از دفتر کار خود می باشد. او معمولا کمتر با برنامه کاری فشرده و استرس کاری مواجه است و معمولا روند کاری اش آرام و به دور از استرس است.
مشاوران مستقل می توانند در مورد میزان درآمد، زمان و مکان کارشان، خود تصمیم بگیرند. البته آنها تحت فشار بیشتری نیز هستند زیرا معیشت آنها به توانایی شان در یافتن و نگهداری مشتری وابسته می باشد و حقوق بگیر سازمانی نیستند. مشاوران مدیریت گاهی اوقات ساعات طولانی از روز و گاهی دیگر نیز تنها مدت محدودی از روز مشغول به کار هستند که این موضوع بستگی به کار و مشتریان در دست آنها دارد.
مسئولیت ها و نمونه وظایف مشاور مدیریت
- وظایف یک مشاور مدیریت در حوزه های تخصصی مختلف و یا شرکت ها یا سازمان های گوناگون متفاوت است و به صورت مشخص بسته به نوع تخصص و حوزه ای دارد که مشاور در آن فعالیت می نماید. برخی از مشاوران در حوزه مدیریت مالی، برخی در حوزه کیفیت و گروهی دیگر در بخش رویکردهای استراتژیک سازمان به مشتریان خود مشاوره می دهند. در زیر نمونه از وظایف یک مشاور در بخش های مختلف اشاره شده است.
- جمع آوری و سازماندهی اطلاعات لازم برای حل مشکلات مطرح شده از سوی کارفرمایان به منظور امکان یافتن راهکار مناسب برای حل آن ها
- انجام مصاحبه های فردی با کارکنان و مدیران رده های مختلف سازمانی و بازدید از بخش های مختلف سازمان برای تعیین روشها، ملزومات و یافتن راهکار مناسب و پیشنهاد به مدیران ارشد سازمان
- تحلیل اطلاعات مالی و غیره شامل درآمدها، هزینه ها، میزان دارایی ها و بدهی ها به منظور کسب شناخت دقیق از وضعیت مالی شرکت مورد مشاوره و یافتن بهترین راهکار برای مسایل مطرح شده از سوی مدیران مربوطه
- ارائه راه حل ها و شیوه های جایگزین به مدیران و کارفرمایان بر اساس نیازی که آنها اعلام می کنند
- پیشنهاد سیستم ها، رویه ها و تغییرات سازمانی جدید (در صورت نیاز) – در بسیاری از موارد مشاور با تجربه و عالم می تواند اشکالات و نقاط ضعف و قوت سازمان را بهتر از مدیران شرکت ببیند و برای رفع آنها راهکار مناسب ارائه دهد. زیرا مدیران خود شرکت یا سازمان از داخل سازمان به سازمان خود نگاه می کنند ولی مشاور از بیرون به آن نظر دارد لذا بهتر می تواند در خصوص آن ارزیابی و قضاوت داشته باشد
- ارائه توصیه ها و پیشنهادات به مدیریت از طریق ارائه حضوری یا گزارشات مکتوب – در سازمان های دولتی مشاوران عموما به صورت مکتوب نظرها و مشورت های خود را اعلام می کنند ولی در شرکت های خصوصی فرهنگ ارتباطی مشاور با مدیر عموما به صورت شفاهی و از طریق جلسات مذاکره می باشد
- مشورت با مدیریت در خصوص روند انجام تغییرات – پس از تصمیم گیری برای انجام یک تغییر در سطح سازمان، معمولا مشاور در کنار مدیریت سازمان (شرکت) فرایند تغییر را پیگیری و رصد می نماید تا اشکالات پروژه تغییر به خوبی مشخص و رفع شود.
دانش و مهارت مورد نیاز برای شغل مشاوره مدیریت
- مهارت های تحلیلی به منظور توان لازم برای تحلیل وقایع و شرایط شرکت یا سازمان کارفرما و ارائه بهترین راه حل برای رفع مشکلات، توسعه محصولات و ….
- مهارت های ارتباطی به منظور ایجاد ارتباط مناسب و تاثیر گذار با مشتریان و توان انتقال مفاهیم پیچیده علمی و تخصصی به مخاطبان خود که معمولا از بین مدیران رده های مختلف سازمانی در بخش دولتی یا خصوصی می باشند
- مهارت های حل مساله – زیرا کار اصلی مشاور حل و فصل چالش ها و مسایل عمده شرکت ها و سازمان ها و ارائه بهترین راهکار برای پیشبرد امور به مدیران لایه های مختلف سازمانی می باشد. برای این منظور مشاور باید مهارت کافی در حل مسئله داشته باشد به طوری که بتواند مشاوره مناسبی به مدیران برای اتخاذ بهترین تصمیم را بدهد.
- اعتماد به نفس – با توجه به اینکه مشاور مدیریت معمولا به مدیر ارشد مشاوره می دهد و از سوی دیگر مدیر ارشد دارای جایگاهی است که هر تصمیم او می تواند تاثیرات بسیار زیادی و در سطح گسترده بر کسب و کار سازمانش داشته باشد لذا یک مشاور با تجربه سعی می کند تحقیق و بررسی های لازم را در خصوص شناخت مسئله و ارائه راهکار انجام دهد و پس از رسیدن به نتیجه قطعی، نظر خود را با اعتماد به نفس کامل و بدون شک و شبهه به مدیریت عرضه نماید و در جلسات مختلف از آن دفاع کند.
- توان مدیریت زمان – این مهارت از ویژگی های مورد نیاز برای هر فرد و مخصوصا مدیر است و قاعدتا کسانی که با سطوح بالای کسب و کار ارتباط دارند باید از این مهارت برخوردار باشند وگرنه مشتریان آنها اعتماد خود را از آنان سلب می نمایند.
فرصت های شغلی و بازار کار مشاور مدیریت
یک فرد متخصص که دانش آکادمیک مناسب – معمولا در سطح دکتری (PH.D.) – دارد و از تجربه بسیار مناسب در یک یا چند زمینه تخصصی برخوردار است می تواند به عنوان مشاور در شرکت ها، سازمان ها و نهادهای مختلف ارائه خدمات مشاوره مدیریت نمایمشاور مدیریت اند. به این صورت که چنین فردی معمولا پس از سال ها کسب علم و تجربه در حوزه تخصصی خود با افراد، سازمانها و گروه های تخصصی بسیار زیادی ارتباط پیدا کرده است و افراد و مدیران زیادی با تجربه و تخصص این شخص آشنایی دارند. لذا بسته به تجربه و تخصص و شهرت فرد در حوزه تخصصی مربوطه، توسط افراد، گروه ها و دوستان به شرکت ها و سازمان های مختلف برای مشاوره به مدیران آنجا معرفی می شود.
اما در صورتی که فرد مشاور به عنوان یکی از اعضای شرکت مشاوره مدیریت فعالیت نماید معمولا از طرف شرکت برای ارائه مشاوره به مشتری معرفی می گردد.
در ایران اطلاعات دقیقی در خصوص وضعیت استخدام این شغل در دسترس نیست ولی آنچه مسلم است در سال های اخیر با گسترش بیشتر شرکت های خصوصی و رقابتی شدن بازار در بعضی از بخش ها و صنایع و همچنین جهانی شدن رویکردهای مدیریتی و گسترش فناوری اطلاعات و ارتباطات، بسیاری از شرکت ها احساس نیاز به مشاورانی قدرتمند می کنند تا بتوانند تصمیمات بهتری گرفته و در بازار سخت اقتصادی از مشکلات بیشتر رهایی یابند. بر این اساس شرکت های مشاوره مدیریت در دهه گذشته رشد داشته اند و پیش بینی می شود در سال های آتی نیز متوسط رشد در این شغل از متوسط رشد مشاغل بیشتر باشد.
وضعیت استخدام این شغل در برخی کشورهای جهان
آمریکا – پیش بینی می شود میزان استخدام مشاوران مدیریت در سالهای ۲۰۱۰ تا ۲۰۲۰، رشد ۲۲ درصدی خواهد داشت. در حالی که متوسط این رشد برای همه مشاغل ۱۴ درصد می باشد.
در خصوص درآمد دقیق مشاوران مدیریت در ایران اطلاعاتی تا کنون منتشر نشده است ولی آنچه مسلم است میزان درآمد یک مشاور مدیریت به طور کامل بستگی به شهرت، تجربه و تخصص وی دارد. به این صورت که برخی از اساتید دانشگاه که دارای تجارب طولانی کاری و مدیریتی نیز بوده اند و در حال حاضر از شهرت و محبوبت قابل توجهی در حوزه تخصصی خود برخوردارند در صورت ارائه خدمات مشاوره می توانند مبالغ بسیار زیادی را برای قرارداد خود پیشنهاد دهند و در عین حال برخی از افراد تازه کار یا کم تجربه که محبوبت آنچنانی ندارند در قدرت عمل زیادی برای پیشنهاد مبالغ زیاد در قرارداد برخوردار نیستند.
البته باید به این نکته توجه داشت که ارائه خدمات مشاوره در بخش ها و صنایع مختلف دارای ابعاد گوناگنونی است و حق الزحمه مشاور نیز وابسته به آن متغیر است.
درآمد این شغل در برخی از کشورهای جهان
آمریکا – مطابق با آخرین آمارها در سال ۲۰۱۳، درآمد سالانه مشاوران مدیریت ۷۸.۲۰۰ دلار بوده است.
انگلستان – میزان متوسط درآمد سالیانه برای افراد تازه کار بین ۳۸.۰۰۰ تا ۴۵.۵۰۰ دلار ، برای افراد با تجربه : حدود۷۶.۰۰۰ دلار و برای مشاوران ارشد بیش از ۷۶.۰۰۰ دلار می باشد.
شخصیت های مناسب شغل مشاور مدیریت
در یک انتخاب شغل صحیح و درست، عوامل مختلفی از جمله ویژگی های شخصیتی، ارزش ها، علایق، مهارت ها، شرایط خانوادگی، شرایط جامعه و … برای هر فرد باید در نظر گرفته شوند. یکی از مهم ترین این عوامل ویژگی های شخصیتی می باشد. شناخت درست شخصیت هر فرد فرآیندی پیچیده و محتاج به تخصص و زمان کافی است. البته هر فردی ویژگی های منحصربه فرد خود را دارد، حتی افرادی که به نوعی تیپ شخصیتی مشابه دارند، باز هم در برخی موارد با یکدیگر متفاوت هستند.
به طور کلی همیشه افراد موفقی از تیپ های شخصیتی مختلف در تمام مشاغل هستند و نمی توان دقیقا اعلام کرد که فقط تیپ های شخصیتی خاصی هستند که در این شغل موفق می شوند. اما طی تحقیقاتی که صورت گرفته تیپ های شخصیتی ای که برای این شغل معرفی می شوند، عموما این کار را بیشتر پسندیده و رضایت شغلی بیشتری در آن داشته اند.